Interview met Marcel van Driel

Zaterdag 15 november 2014

Marcel van Driel heeft meer dan 40 jeugdboeken geschreven, maar hij is waarschijnlijk het meest bekend geworden door zijn Superhelden.nl-boeken. Begin november verscheen het derde en laatste deel van deze serie.

Afgelopen zaterdag, 15 november, heb ik Marcel van Driel geïnterviewd. Ik vond het heel spannend, want het interview was middenin de boekwinkel Donner (Rotterdam) (met publiek dus) èn het werd opgenomen om later op Youtube te zetten. Gelukkig viel het heel erg mee en was het een hele gezellige middag.

• Marcel van Driel: boeken op Ikvindlezenleuk | boeken op IkvindlezenNIETleuk | website

Interview

Waar komt het idee van de Superhelden-boeken vandaan? 

Het idee van de Superhelden-boeken komt eigenlijk uit een aantal verschillende bronnen. Ik ben sowieso gewoon helemaal gek van superhelden. En als kind ben ik heel erg gepest op school en droomde ik altijd dat ik Spiderman was omdat ik dan de pesters aan kon pakken. Dat is altijd al van jongs af aan er in gebleven. Maar mijn favoriete superhelden zijn de X-men. En het idee dat er dus een groep mensen bij elkaar zijn die allemaal verschillende krachten, verschillende gaven hebben, die niet perse elkaar aardig vinden, maar gedwongen worden om samen problemen aan te pakken, dat sprak me altijd heel erg aan. Dus dat is één van de inspiratiebronnen voor Superhelden. En de andere belangrijke inspiratiebron is het boek Ender’s game van Orson Scott Card. Een van mijn favoriete boeken aller tijden. Wat ik interessant vind aan dat boek is dat het een heel interessante vraa stelt. Wij vinden dat kinderen geen soldaten mogen zijn. Punt. Als wij foto’s zien in de krant over, over, met 8-jarigen met grote guns, dan hoop ik dat je hart net zoveel pijn doet als het mijne. Maar de vraag die hij stelt in Ender’s game is ”als het bestaan van de aarde op het spel staat, we worden aangevallen door aliens in dit geval in het boek, en de enigen die we in kunnen zetten om dat tegen te gaan zijn kinderen, mag het dan wel? En die vraag vind ik ontzettend interessant. En die twee ideeën samen dat is eigenlijk waar Superhelden vandaan komt, want kinderen spelen in het boek een game, weten niet dat de game eigenlijk een test is waarmee ze geselecteerd worden, worden ontvoerd naar het eiland Pala waar ze opgeleid worden tot superspion. Volgens Mr. Oz die het allemaal doet, is dat om de wereld te redden. De kinderen vragen zich af of dat waar is of niet. Jij weet het, want jij hebt het net het derde deel uit.

Welk personage uit het boek zou je willen ontmoeten? En wat zou je dan gaan doen?

Dat is interessant, want als je me vraagt ‘wat is mijn favoriete karakter uit het boek?’ dan is dat Fiber, maar ik weet niet of ik die wil ontmoeten. Want ik ben bang dat ze me stijf vloekt. Fiber is zo’n beschadigd karakter dat, ik weet niet hoe ze met me om zou gaan. Dus als je zegt ‘wie zou ik willen ontmoeten?’ dan is het Iris. Iris is wel degene waar ik me het meeste mee vereenzelvig. Ik vind het interessante aan Iris dat ze goed doet in een groep, maar tegelijkertijd is het ook iemand die altijd alleen is en beschouwend is en kijkt naar wat zij van de wereld vindt, neemt haar eigen beslissingen, dat vind ik erg interessant, laat zich niet leiden door wat iedereen om haar heen tegen haar zegt. Dat vind ik erg interessant aan haar. En ik ben natuurlijk ook gewoon jaloers op d’r. Ik vergeet alles! En… zij onthoudt alles, dus dat is waarschijnlijk ook geen toeval.

Wat doe je tijdens het schrijven van het boek?

’s Morgens breng ik mijn kinderen naar school en dan kom ik naar huis en dan ga ik schrijven en dan gaat meteen de muziek aan. Soms pas ik de muziek aan aan de scène. Als ik bijvoorbeeld een hele spannende actiescène schrijf dan haal ik filmmuziek uit een James Bondfilm, The bourne identity doet het ook erg goed, achtervolgingsscènes zet ik dan op. Maar heel vaak heb ik ook gewoon internetradio aan staan en als ik echt het idee heb, soms ben ik zo in mijn hoofd met van alles bezig, dan zet ik hele zware metalmuziek aan, want dan kan ik gewoon meedreunen op de muziek.

En twee keer per jaar ga ik naar Frankrijk en dan zijn we met een man of twaalf aan het schrijven en dan zitten we heel stil in ruimtes met koptelefoons op, en sommigen zonder muziek en dan hoor ik wel eens dat er iemand naar mij toekomt en vraagt of het iets zachter mag. En dat is dan niet de muziek, want daar heb ik de koptelefoon voor, maar het rammen op de toetsenborden, want ik zit dan echt te rammen als ik een hele spannende scène schrijf.

Thuis heb ik een eigen schrijfruimte, de deur gaat dicht er is ook verder iemand. Ik schrijf alleen maar als ik alleen thuis ben

Wat waren jouw favoriete boeken toen je jong was?

Ik las een boek per dag. Dat kwam ook omdat ik zo gepest werd dat het mijn manier was om me terug te trekken uit het leven wat ik op dat moment niet heel erg leuk vond. Ik ging ook elke vrijdag naar de bibliotheek en de bibliotheek had ik uit. Op woensdag kwamen de nieuwe boeken binnen, die werden dan gekaft. Dan gingen de A-tjes en de B-tjes in de kast en de C-tjes werden apart gehouden op kantoor. Dan kwam ik en dan nam ik 7 boeken mee zodat ik weer de hele week door kon met de nieuwe boeken. En ik las alles wat niet realistisch was, dus wat ze in het Engels fiction noemen, dus thrillers, science fiction, noem maar op. En mijn favoriete boek uit die tijd is het Het oneindige verhaal van Michael Ende, Neverending story voor de mensen die alleen films kijken. Ook over een jongen die gepest wordt en in een andere wereld terecht komt en daar ook invloed op heeft, dat vond ik erg mooi. En het engste jeugdboek wat ik ooit gelezen heb “meester van de zwarte molen”. En ik probeer ook, mijn superhelden lijkt daar niet op, maar wat ik wel probeer is, en dat is ook wel een beetje de kritiek die ik krijg op mijn boeken van mensen die, volwassenen he, kinderen niet, maar volwassenen zeggen je boeken zijn veel te heftig voor de leeftijdsgroep. Nee en dat vind ik dus ook niet, maar het komt doordat ik dacht ja, ik las vroeger meester van de zwarte molen, nou veel heftiger dan dat komt het niet hoor en vroeger hoorde je daar niemand over en nou is het allemaal politiek correct natuurlijk, die tere kinderzieltjes, die kunnen best wat hebben hoor. Ik heb twee kinderen en die kunnen ook best wat hebben

Lees je ook nu nog jeugdboeken?

Nou, ik lees niet heel veel jeugdboeken. En dat komt ook omdat lezen voor mij echt mijn vrijetijdsbesteding is en als ik jeugdboeken lees heb ik heel gauw het idee dat het werk is, Dus ik lees dan vaak zo veel mogelijk andere dingen dan waar ik mee bezig ben, maar ik lees af en toe wel boeken van mijn collega’s en Honderd uur nacht van Anna Woltz is absoluut absoluut het mooiste boek wat dit jaar verschenen is. Daar ben ik helemaal helemaal fan van. Het is zo prachtig, ja. Ook zo leuk, omdat het speelt in een paar dagen in New York als het licht is uitgevallen omdat alle stroom weg is en zij was daar toen die stroom uitviel en zij heeft het allemaal bedacht toen ze daar was. Prachtig prachtig boek.

Wat voor boeken lees je dan zelf?

Stephen King. De nieuwste van Stephen King is net twee dagen geleden uitgekomen en dan stop ik met wat ik op dat moment aan het lezen ben, want de nieuwe Stephen King moet gelezen worden. Die nieuwe is weer vanouds fantastisch. Maar op dit moment ook veel thrillers, omdat volgend jaar mijn eerste thriller voor volwassenen uit gaat komen Nachtmerrieman die zich afspeelt hier in Rotterdam. Dus ik merk dat ik nu ook weer veel thrillers lees.

Boeken hangen op structuur. Dat hebben heel veel lezers niet door maar voordat je begint te schrijven maak je een soort kapstok van hoe het boek in elkaar zit en die kapstok, dat skelet, die structuur is ontzettend belangrijk. Als het goed is zie je die niet als lezer. Net als wanneer je naar een mens kijkt dan is niet het eerste waar je aan denkt hoe dat skelet onder het vlees in elkaar zit, je kijkt vooral of iemand mooie ogen heeft of lekkere billen, ja toch? Maar daaronder zit dat skelet en als je dat er uit haalt dan donderen al die mensen in elkaar. Met schrijven is dat precies zo en elk genre heeft zijn eigen structuur. Thrillers hebben een aantal structuren en die ben ik nu heel erg aan het bekijken, zo van ‘hoe werkt dat nou voor mij?’ ‘wat ga ik gebruiken voor Nachtmerrieman?’

Wist je dan bij het begin van Superhelden.nl al hoe het zou aflopen?

Deels, en dat is ook één van de redenen waarom het fout gegaan is bij deel drie. Het is fout gegaan bij deel drie in de zin dat het boek een jaar later is verschenen dan de bedoeling was. Er zijn een aantal mensen hier die een jaar langer hebben moeten wachten en dat komt omdat ik globaal voor ogen had hoe ik het wilde laten eindigen maar niet helemaal. En ik had deel 1 en deel 2 af en ik had deel 3 vorig jaar ingeleverd en heb tegen mijn uitgever gezegd ‘ik ben eigenlijk niet helemaal tevreden’. Toen lazen zij het en toen zeiden ze ‘wij ook niet. Elk stuk, elk hoofdstuk is geweldig, maar de samenhang klopt niet.’ En dat is de structuur, in de structuur miste wat. Toen heb ik 35.000 woorden, dat is ongeveer 1/3 van het boek, weggegooid, drie maanden werk en ben opnieuw begonnen. Het idee was om daar een half jaar over te doen, maar uiteindelijk ben ik een jaar bezig geweest om het helemaal goed te krijgen

Ben je nu tevreden over het boek?

Heel erg tevreden. Het is nu een week uit en de recensies beginnen nu binnen te komen, de officiële recensies, maar nog veel belangrijker de lezersrecensies. Tot nu toe vinden ze het allemaal het beste van de drie Dat zei jij ook al. Ik krijg veel reacties van traantjes aan het eind, ook van mensen van boven de vijftig

Mathilde: Nee, geen traantjes. Het was kwart voor een ’s nachts, dus ik was een beetje moe inmiddels. Maar het boek moest uit. Ik zat de echt de hele tijd van ‘wat? Nee!’

Grappig dat je dat zegt. Ik ben groot fan van tv-series en wat je de laatste jaren bij tv-series hebt, dat zijn die momenten waar je naar het scherm zit te kijken en ik ben dus iemand die hardop tegen het scherm roept ‘What the fuck?’. Van die ontwikkelingen die je gewoon niet aan ziet komen, maar die achteraf precies blijken te kloppen. Voor mij was het de bedoeling om deel 3 zo’n boek te laten worden waarbij er zulke momenten in zitten. Het was zo mooi, vlak voordat het boek uitkwam hebben we in Utrecht een aantal kinderen het boek laten lezen, een week eerder. Die hebben het boek uitgeprint gekregen en voordat ze het gingen lezen moesten ze opschrijven wat ze dachten dat er ging gebeuren. En bijna allemaal zeiden ze ‘je kan wel ongeveer voorspellen hoe het gaat worden, want er gebeurt dit, dit, dit en dit’ en toen gingen ze het lezen en toen was het allemaal ‘nee, nee, dit ging allemaal anders, wat wat. Toen dacht ik ‘yes yes’. Dat was nou precies wat ik wilde doen    

Nu heb ik op social media gezien dat je een chip in je arm hebt laten zetten. Waarom? 

Je kan hem niet zien, je kan het wondje hier nog wel zien van de naald want die chip is ongeveer zo groot als een rijstkorrel dus de naald is nog iets groter dan een rijstkorrel . Dat is heel dik hoor voor een naald. Twee weken geleden is inderdaad met een hele dikke naald een chip in mijn arm gezet. Het filmpje staat op youtube en ik geloof niet dat ik ooit bleker heb gezien dan dan op dat moment. De chip in mijn arm  kan 1 ding, die kan je dus programmeren. Op dit moment als je een scanner erbij houdt, het is een passieve chip dus hij kan zelf niets (je kunt mij niet volgen met de chip), maar je moet er iets bijhouden. Als je er nu een apparaatje bij houdt of een android telefoon, dan opent-ie de site van www.superhelden.nl omdat we er even snel wat in moesten zetten. Maar je kan bijvoorbeeld ook een apparaat op je deur zetten waarbij je de deur met een cijfercode kan open maken en ik kan hem dan openmaken door mijn hand tegen het ding te houden. Het idee was er omdat ik aan de ene kant gewoon wilde experimenteren en kijken wat kan zo’n ding? Maar ook omdat de karakters in superhelden.nl een chip in hun nek hebben en als ze weg lopen dan worden ze vergiftigd. Die van mij heeft geen gif, je kunt me niet volgen maar ik wilde wel eens ervaren hoe dat dan is en toen ik die spuit in mijn arm kreeg dacht ik ‘wat doe ik mijn kinderen aan?’, want dit is veel pijnlijker dan dat ik dacht.

Met deze vraag over de chip eindigde mijn deel van het interview. Mensen uit het publiek mochten ook vragen stellen.

Marcel geeft schrijftips en vertelt o.a. over zijn nieuwe boek Nachtmerrieman (thriller voor volwassenen), over de personages van Superhelden.nl, over zijn eigen overlevingskansen op Pala, over ontmoetingen met zijn schrijfhelden en over stiekem lezen in bed.

Na de vragen uit het publiek was het tijd voor een stukje voorlezen. Marcel leest een heel spannend stukje voor uit Superhelden3.nl, waarbij hij iedereen nieuwsgierig maakt, maar niets verklapt uit het verhaal.   

Het filmpje met het hele interview, staat op Youtube en kun je hier vinden. Met de vragen uit het publiek (vanaf 13:36) en Marcel van Driel die een stukje voorleest uit Superhelden3.nl (vanaf 30:57).