Het gouden kompas is het boek van de zoektocht van Lyra naar haar verdwenen vriend Roger, die haar naar de bleke schoonheid van het Noorden brengt.
BoekinformatieSchrijver: Philip Pullman
Titel: Het gouden kompas
Serie: Het Noorderlicht #1
Uitgeverij: Bakker, Prometheus
Jaartal: 1996
Bladzijden: 394
Vertaler: Ronald Jonkers
Genre: science fiction
Leeftijd: 12+
Het verhaal in het kort
Lyra en haar daemon liepen door de schemerige hal, angstvallig aan één kant blijvend, uit het zicht van de keuken. De drie grote tafels die in de volle lengte van de hal waren opgesteld, waren al gedekt. Het tafelzilver en de glazen weerkaatsten nog het laatste beetje binnenvallende licht, en de lange banken waren in afwachting van de gasten onder de tafels weggetrokken. Portretten van vroegere rectoren hingen hoog in het duister aan de muren. Lyra kwam bij de verhoging en ze keek om naar de open keukendeur. Ze zag niemand en stapte op de verhoging naast de eettafel. Hier waren de couverts niet van zilver, maar van goud en de veertien zitplaatsen waren geen eiken banken, maar mahoniehouten stoelen met fluwelen kussens.
Lyra bleef naast de stoel van de rector staan en tikte zachtjes met een nagel tegen het grootste glas. Het geluid weerklonk helder in de hal.
‘Je neemt dit niet serieus,’ fluisterde haar daemon. ‘Gedraag je.’
Haar daemon heette Pantalaimon en hij had op dit moment de gedaante aangenomen van een donkerbruine mot, om niet op te vallen in het duister van de hal.
‘Ze maken te veel kabaal in de keuken om het te horen,’ fluisterde Lyra terug, ‘en de hofmeester komt pas na de eerste klokslag binnen. Maak je niet druk.’
Maar ze legde toch haar handpalm op het zingende kristal en Pantalaimon fladderde vooruit door de kier van de deur naar de rooksalon aan de andere kant van de verhoging. Een ogenblik kwam hij terug. (blz. 11)
Lyrae heeft geen ouders meer en woont in een college, een onderdeel van de universiteit, in Oxford. Hier wonen mannen die lesgeven op de universiteit. Lyra heeft wel een oom, Lord Asriel, die af en toe op bezoek komt. Hij komt nu weer op bezoek om te praten met de mannen van het college. Lyra is nieuwsgierig en besluit zich te verstoppen. Ze wil graag weten wat haar oom te vertellen heeft.
Lord Asriel plaatste een nieuwe dia in de schuif van de projectielantaarn. Hierop was hetzelfde tafereel te zien. Net als bij het vorige paar waren veel voorwerpen die bij normaal licht goed zichtbaar waren op deze dia aanzienlijk vager en dat was ook het geval met de stralingsgordijnen in de lucht.
Maar in het midden van de aurora, hoog boven het sombere landschap, zag Lyra iets wat een vaste vorm leek te hebben. Ze drukte haar gezicht tegen de kier om beter te kunnen kijken en ze zag dat ook de geleerden bij het scherm naar voren bogen. En terwijl ze staarde, steeg haar verbazing, want daar in de lucht waren de onmiskenbare omtrekken van een stad te zien: torens, koepels, muren… gebouwen en straten die in de lucht hingen! Ze slaakte bijna een diepe zucht van verbazing. (blz. 30)
Lyra is onder de indruk. Wat zou ze dat graag in het echt willen zien? Helaas vindt Lord Asriel haar nog te jong om mee op reis te nemen. Daar baalt ze van.
Enkele weken later moet ze bij de rector, het hoofd van het college, op zijn kamer komen. Hij vertelt dat ze langzamerhand te oud wordt om in het college te blijven wonen. Ze wordt al een jongedame en het zou beter voor haar zijn als ze meer leert over de wereld. Toevalig is mevrouw Coulter bij het college op bezoek. Zij zegt een vriendin van Lord Asriel te zijn en wil Lyra wel onder haar hoede nemen.
En nu was ze op weg naar Londen. Ze zat nota bene bij het raampje in een zeppeling, terwijl Pantalaimon zich met zijn scherpe kleine hermelijnsklauwtjes schrap zette op haar bovenbeen en zijn voorpoten tegen het glas drukte waar hij doorheen keek. Naast Lyra zat mevrouw Coulter die een stapel documenten doorlas, maar algauw legde zij ze weg en begon met haar te praten. Ze sprak zo schitterend! Lyra werd er helemaal door bedwelmd. Deze keer ging het niet over het Noorden, maar over Londen, over de restaurants en balzalen, de soirees op de ambassades en ministeries, de intriges tussen White Hall en Westminster. Haar woorden boeiden Lyra haast nog meer dan het wisselende landschap onder het luchtschip. Alles wat mevrouw Coulter zei, leek vergezeld te gaan van een vleug van volwassenheid, iets wat verontrustend was en toch aantrekkelijk: het was de smaak van de grote wereld. (blz. 81)
Hoe zal het verder met Lyra gaan?
Mening over het boek
Recensie van Mathilde (ouder dan 18 jaar)
Heb je het boek uitgelezen?
Nee
Als je het boek niet hebt uitgelezen: waarom niet? Wat vond je niet leuk aan het boek?
De manier van schrijven (of van de vertaling) is langdradig. Er staan ook voor mij veel moeilijke woorden in. Bij het lezen van de eerste 30 bladzijden moest ik meerdere woorden opzoeken, zoals anbarisch licht, naftalantaarns, getrepaineerd, usurpator. Ik ga op zoek naar een Engelse versie om te kijken of het verhaal me dan beter vertaald. Voor mijn gevoel is het verhaal te letterlijk vertaald, waardoor het voor de meeste 12-jarigen niet te volgen zal zijn. Ik ben uiteindelijk na 100 bladzijden gestopt met lezen.
Wat vind je van het boek?
★★☆☆☆ – onvoldoende
Waarom heb je dit boek uitgekozen om te lezen?
Ik vond de tekst op de achterkant leuk, Andere mensen zeiden dat het een leuk boek is
Welke steekwoorden passen bij het boek?
geheimzinnig, vervelend
Hoe kom je aan het boek?
Zelf gekocht
Zitten er plaatjes (illustraties) in het boek?
Nee
Wat vind je leuk aan het boek?
Ik ben wel benieuwd wat dat voor geheimzinnige stad is die Lord Asriel bij het noorderlicht heeft gezien
Wat vind je niet leuk aan het boek?
De manier van vertellen (of van de vertaling)
Is er iemand uit het boek die je in het echt zou willen ontmoeten? Wat zou je dan samen gaan doen?
Nee
Wil je nog iets anders vertellen over het boek?
Nee
Is het boek moeilijk of gemakkelijk te lezen?
Moeilijk
Zitten er moeilijke woorden in het boek?
Ja
Heb je net ‘ja’ ingevuld? Kun je dan een voorbeeld geven van moeilijke woorden? Wat heb je gedaan toen je deze woorden tegenkwam?
Zie hierboven
Wil je het boek nog een keer lezen?
Weet ik niet
Aan wie zou je dit boek aanraden?
Om eerlijk te zijn zou ik dit boek op dit moment aan niemand aanraden. Maar ik hoor van veel mensen dat ze dit een goed boek vonden. Ben je 12 jaar of ouder en hou je van fantasy- of sprookjesverhalen? Kijk dan zelf of dit boek leuk voor jou is. Meningen verschillen tenslotte 😉