Interview met Axel Scheffler

In maart was de illustrator Axel Scheffler, vooral bekend van zijn illustraties in De Gruffalo, een paar dagen in Nederland. Ik mocht hem interviewen bij uitgeverij Lemniscaat. Axel vertelt dat hij al een paar dagen in Nederland was met zijn vrouw en kind. Ze hebben Den Haag en Delft bezocht. Hij is voor de eerste keer in Nederland om een Gruffalo-tour te doen, en dat terwijl het boek inmiddels 18 jaar oud is. De Gruffalo is populair in veel landen en het enthousiasme blijft maar groeien.

Ik vroeg hem of hij het vervelend vind dat de meeste mensen hem alleen van De Gruffalo kennen terwijl hij zoveel meer prentenboeken heeft geïllustreerd. Hij antwoordt dat dit zijn meest bekende personage is. In Engeland kennen mensen hem ook van zijn andere prentenboeken. Mensen die zijn illustraties in De Gruffalo mooi vinden kopen dan ook zijn andere prentenboeken.

Hoe werkt de samenwerking met Julia Donaldson (de schrijver van o.a. De Gruffalo)?

Zij schrijft het verhaal en stuurt dat naar de redacteur. De redacteur stuurt het verhaal naar mij door. Julia werkt ook samen met andere illustratoren. Zij kiest de illustrator die het beste bij haar verhaal past. Tot nu toe heb ik twee keer een verhaal geweigerd, maar meestal vind ik de verhalen die ze voor mij kiest leuk. Als ik het verhaal gelezen heb maak ik illustraties. De illustraties stuur ik naar de uitgever en zij sturen ze weer door naar Julia. Julia bekijkt ze en schrijft er opmerkingen bij. De tekeningen komen dan weer naar mij toe. We werken meestal onafhankelijk van elkaar.

Hoe begin je met tekenen?

Als ik een tekst krijg zie ik tijdens het lezen allerlei beelden in mijn hoofd. Ik probeer eerst te bedenken hoe het belangrijkste personage er uit zal zien, vooral als het een nieuw personage is. En dan probeer ik het personage te ontwerpen. De redacteur heeft de tekst in stukken opgedeeld, zodat duidelijk is hoeveel tekst er op een bladzijde komt. De redacteur geeft ook aan waar grote illustraties komen en waar kleine illustraties. En dan begin ik met tekenen…

Hoe lang duurt het voordat je klaar bent met illustreren?

Dat hangt ervan af hoe gedetailleerd de tekeningen zijn. Ik ben soms verrast over hoe snel het gaat. Maar het kan ook zijn dat ik meerdere keren opnieuw begin. Met de illustraties voor mijn nieuwste boek was ik 6-7 weken bezig. Dat is vrij snel. Meestal ben ik ook met andere dingen bezig en heb ik niet alleen tijd voor één prentenboek. Het illustreren van De Gruffalo duurde langer. Daar was ik 3-4 maanden mee bezig.

Laat je je illustraties aan anderen zien?

Mijn vrouw en kind mogen de illustraties zien, maar meestal zijn ze niet zo geïnteresseerd. Ik laat de illustraties aan vrienden zijn en tijdens de tekenfase laat ik mijn uitgever zo’n 2-3 keer wat van de illustraties zien. Meestal willen ze alvast wat tekeningen om op een beurs, zoals in Bologna, te laten zien.

Teken je elke dag?

Julia en ik hebben steeds vaker gezamenlijke evenementen over De Gruffalo. Dingen zoals optredens in boekwinkels. Ik heb minder tijd om te tekenen dan 10 jaar geleden. Ik teken wel elke dag, maar dat is niet altijd voor mijn werk.

Teken je met de hand of met computer?

Ik teken op de ouderwetse manier. Ik begin met potloodschetsen. Die lijnen trek ik over op papier en de lijnen maak ik zwart. Ik kleur mijn tekeningen in met ecoline (van het Nederlandse merk Talens) en daar ga ik met kleurpotloden overheen. Ecoline is lastig te verkrijgen tegenwoordig, dus dat bestel ik online. Als er voor het drukken van een boek nog iets aan een tekening veranderd moet worden vraag ik of iemand dat bij de uitgeverij wil doen met behulp van Photoshop.

Ooit zou ik wel eens een boek in een heel andere stijl willen maken. Maar dan heb ik tijd nodig om een andere stijl te ontwikkelen. Ik weet ook niet of ik op een andere manier kan illustreren. Misschien dat dit idee met mij mee het graf in zal gaan… Ik heb net een prentenboek afgerond dat iets anders is dan mijn andere werk. De tekst is meer in dichtvorm en de illustraties gaan over vijf lelijke Afrikaanse dieren. Het boek is anders dan anders en komt waarschijnlijk in het najaar ook in een Nederlandse vertaling uit.

Heb je een speciale plek om te tekenen?

Ja, ik heb een studio op zolder. Het is erg rommelig (kijk maar eens op de website van Axel Scheffler). Ik heb altijd vanuit huis gewerkt. Tijdens het tekenen luister ik naar de radio of naar muziekcd’s. Als ik radio luister is dat naar Duitse of Engelse zenders.

Wat doe je als je niet aan het werk bent?

Ik heb geen bijzondere hobbies. Ik vind lezen geen hobby, maar iets essentieels (net zoals ademen en eten). Ik lees veel kranten en boeken. Verder doe ik boodschappen, kook ik, breng ik mijn dochter naar school. Ik wandelde vroeger veel in de natuur, maar dat heb ik al een tijdje niet meer gedaan.

Wat is je favoriete personage om te tekenen?

Ik heb geen favoriet personage. Ik vind het leuker om dieren te tekenen dan mensen. Koeien vind ik moeilijk om te tekenen. Kleine knaagdieren (zoals eekhoorns, konijnen en ratten) vind ik leuk om te doen. Het tekenen van de gruffalo gaat erg gemakkelijk. Maar die heb ik dan ook duizenden keren getekend…

Zou je een van je personages in het echt willen ontmoeten?

Nee, ze mogen van mij in hun boeken blijven. En het ontmoeten van de gruffalo zou wel een beetje gevaarlijk zijn…

Lees je prentenboeken van andere illustratoren?

Tegenwoordig niet zoveel meer. Mijn dochter is 9 jaar en daarom wat te oud voor prentenboeken. Voordat ik vader werd las ik eigenlijk geen kinderboeken, behalve de verhalen waar ik illustraties bij moest maken. Mijn dochter is geen goede lezer, maar ze houdt wel van verhalen en boeken. Ik lees haar elke avond voor. Het is fijn om jeugdliteratuur te ontdekken en ik wordt steeds beter in het hardop voorlezen. We lezen veel Duitse kinderboeken, zoals van Simone Klages (wikipedia).

Wat zijn je favoriete illustratoren?

William Steig (wikipedia), Tommi Ungerer.

Hield je van lezen toen je kind was?

Ja, maar we hadden niet veel boeken thuis. Ik las de verhalen over de rover Hosseklos van Otfried Preussler, en Jim Knoop en Lucas de machinist van Michael Ende en verhalen over Patzi, een deense beer, met een rode tuinbroek en stippen.

Wil je nog iets vertellen aan mijn lezers?

Je bent nooit te oud voor kinderboeken. Zonder kinderboeken zouden er geen lezers zijn. En zonder lezers geen boeken…