Marcel Möring interviewt Maxim Februari & Pieter Waterdrinker

Vanmiddag werden de schrijvers Maxim Februari en Pieter Waterdrinker door Marcel Möring geïnterviewd bij boekhandel Donner. Beide schrijvers zijn genomineerd voor de Libris Literatuur Prijs.

Maxim Februari

Voor de titel van dit boek (Klont) was ik op zoek naar een woord dat aangeeft dat iets samenklontert. Voor mijn moeder heeft klont te maken met een gerecht met bloem erin. Klont is een woord dat niet voor iedereen hetzelfde betekent.

Dit boek gaat over het onbehagen dat over de wereld spoelt. Dit is geen non-fictieboek waarin je uitlegt. Dit verhaal laat zien dat mensen op reis gaan. Daarbij worden verhalen steeds stelliger. Mensen die geen idee hebben waar ze het over hebben worden door publiek (festivalpubliek, boekfestivalpubliek, krantenlezers) gezien als experts. Je hebt ook technologie die dat probeert te suggereren. Je stopt ergens gegevens in en daar komt de waarheid uit, volgens de fabrikant of leverancier. Maar dat is de waarheid niet.

Ik heb daar een ouderwets huwelijk tegenover gezet, met mensen die niet praten en langs elkaar leven.

Ondanks technologie blijft het leven vol met gerommel en chaos. Volgens Marcel Möring zorgt dit ook voor optimisme in het boek. Het laat zien dat we niet volledig aan technologie overgeleverd zijn. Door onze chaos gaat het gelukkig eerder mis dan goed.

Iedere eeuw heeft zijn eigen heilsboodschap. Er is iets waardoor alles goed komt. Maar het gaat ook elke keer mis doordat macht en geld bij de verkeerde mensen terechtkomt. Je moet bereid zijn om hier een positie over in te nemen en kritisch te zijn. Technologie is niet het probleem, maar volgers zijn bijna religieus in hun gedrag. Mensen adoreren valse messiassen en laten zich meezuigen. Het publiek is vaak niet kritisch.

Ik heb er bewust voor gekozen om een stiefconstructie in het verhaal op te nemen. Voor mensen van mijn generatie is het normaal dat gezinnen opnieuw samengesteld worden. Stiefconstructies komen nauwelijks in romans voor. Doordat een gezin opnieuw is samengesteld zwalk je rond in een nieuwe situatie. Als individu mis je hierdoor zeggenschap en het voelt alsof je minder grip hebt op je eigen leven.

Door veranderde gezinnen en nieuwe technologie voelt het alsof mensen minder beslissingsmogelijkheden hebben. Sommige dingen worden je opgedrongen. En door internet e.d. worden je gegevens verspreid. Je dromen en verlangens blijven altijd van jezelf.

Pieter Waterdrinker

In mijn roman Tsjaikovskistraat 40 gaat het over een schrijver die een boek moet schrijven. Het verhaal heeft autobiografische elementen. Het verhaal gaat over de geschiedenis van het huis waar ik woon, dat ook de geschiedenis van Rusland vertelt. In deze straat woonden vroeger schrijvers, Lenin heeft hier gewoond en een paar honderd meter verderop, in een arme buurt, is Poetin geboren. De Tsjaikovski waar de straat naar vernoemd is is niet de componist, maar hij was een verzetstrijden, een revolutionist.

Toen ik aan dit boek begon had ik net een roman van meer dan 500 bladzijden af. Dat was een lastig boek om te schrijven. Ik wilde nu iets schrijven dat minder literair was. Daarom heb ik voor deze literaire vorm gesproken. Door het verhaal van de schrijver en zijn huis wordt de Russische geschiedenis verteld. Het huis staat in de wijk waar de Russische revolutie is begonnen, bijna 100 jaar geleden. Sinds wij hier wonen hebben we ook revoluties meegemaakt, maar die gaan in omgekeerde richting, naar minder vrijheden.

Op de middelbare school wist ik niet dat je een boek voor je plezier kon lezen. Daar kwam ik achter toen ik een baantje kreeg in een jeugdherberg. Ik werkte in de spoelkeuken en mijn collega’s zaten te lezen in elk vrij moment. Het enige boek dat beschikbaar was voor mij om te lezen was de bijbel. Daarna ben ik lid van de bibliotheek geworden. Ik kende het gebouw wel omdat ik er vaak langs was gelopen. Bij de bibliotheek mocht ik 3 boeken uitkiezen. Ik vond het eng en pakte snel 3 boeken. Eén daarvan was van een Russische schrijver. Daar begon mijn liefde voor Rusland. Op een gegeven moment wilde ik Russisch leren om boeken in het russisch te kunnen lezen. Ik ging Slavische talen studeren en rechten. Ik ben in de jaren 80 naar Rusland verhuisd, toen ik net was net afgestudeerd. Ik heb allerlei baantjes gehad, maar werk tegenwoordig als journalist.

In Rusland is de maatschappij weer aan het omdraaien. Het verschil in maatschappelijke klassen wordt steeds groter. Ik leg dat vaak uit aan de hand van de boeken Eline Vere van Louis Couperus en Anna Karenina van Tolstoj. Als je naar het Den Haag uit Eline Vere kijkt en het Den Haag van nu zie je een wereld van verschil. De gebouwen zijn er nog steeds, maar de maatschappij is veranderd. De verhoudingen tussen mannen en vrouwen zijn anders, en tussen de verschillende sociale klassen. Maar als je naar Anna Karenina kijkt zie je dat de rijken in Rusland net als in de 19e eeuw nauwelijks contact hebben met lagere sociale klassen. Hun kinderen spreken vaak Engels omdat ze ergens op kostschool zitten. Hun leven is totaal anders.

Het verhaal laat zien dat de maatschappij anders is dan we denken. In het westen zijn we opgegroeid met het vooruitgangsdenken, een positieve kijk op de toekomst. Maar de oorlog blijkt dichterbij te zijn dan we dachten. En ook de toekomst lijkt minder maakbaar. De wereld is onduidelijker geworden. Ons beeld van iets komt niet altijd overeen met de werkelijkheid. Zo hebben mensen in Nederland een bepaald idee van Russen, op basis van wat ze zien en horen van Poetin. Maar de gewone Rus leidt gewoon zijn leven en heeft niets met Poetin. Met mijn verhaal wil ik de gewone Rus tot leven wekken.

Na afloop van de interviews was er tijd om je boek te laten signeren en een praatje te maken met de schrijvers.

Ik vond het een erg interessante middag en ben erg benieuwd geworden naar beide boeken.