Interview met Marte Jongbloed
Woensdag 8 maart 2018
Begin maart heb ik Marte Jongbloed geïnterviewd. Ze was in Rotterdam om het senaatslid Isis te installeren als lid van de Senaat van de Kinderjury. Lees hier mijn verslag van de installatie. Daarna zijn we ergens gezellig gaan lunchen en heb ik Marte vragen gesteld
Interview
Hoe vond je het om een Senaatslid te installeren?
Ik vond het erg spannend. Vannacht heb ik zelfs moeite met slapen gehad. Ik vind het niet eng om voor de klas te staan, want dat doe ik dagelijks. Ik geef toneellessen op een internationale school. Ik wist niet zo goed wat ik er van kon verwachten. Ik had me druk gemaakt om niks, want het was ontzettend leuk. Isis vond het geweldig dat ze uitgekozen was. Ook haar klas was erg blij. Ik zou zo’n installatie zo weer doen, want het was echt een feestje. Isis had trouwens voor haar aanmelding als Senaatslid een boek gemaakt met allemaal foto’s waarop ze zit te lezen. Erg creatief! Ik denk dat ze veel plezier gaat hebben als Senaatslid. Ik vond het in ieder geval een hele eer dat ik haar mocht installeren.
Ik hoop dat alle kinderen gaan stemmen voor de Kinderjury. En dat ze dan stemmen op boeken die bij hen passen. Dat mag natuurlijk ook op mijn boek, De (nogal) ijzingwekkende zoektocht van Herre.
Wat vind je van de Kinderjury?
Ik vind het leuk dat kinderen voor de Kinderjury worden uitgedaagd om te lezen en te stemmen. Afgelopen jaar hebben dertigduizend kinderen gestemd. Ik vind het een mooi initiatief. Ik vind het belangrijk om kinderen te motiveren om te lezen, en het maakt niet uit hoe je dat doet. Dat kan via de Griffeljury, via de Kinderjury en/of door een enthousiaste leerkracht. Voor mijn toneellessen maak ik graag gebruik van boeken. Ik vraag ook regelmatig aan mijn leerlingen wat ze zoal hebben gelezen. Dat brengt mij weer op nieuwe leesideeën.
Iris Boter maakt de illustraties voor jouw boeken over Herre. Hoe is jullie samenwerking?
We kenden elkaar via sociaal media, maar toen Iris de illustraties over Herre ging maken hadden we elkaar nog nooit ontmoet. Iris is mijn verhaal gaan lezen en begon te tekenen. Daarna vroeg ze wat ik van haar tekeningen vond. Ik moest heel erg lachen toen ik haar tekeningen zag. Ik herkende wat er in mijn hoofd zat tijdens het schrijven. Ik vind het heel knap wat Iris doet. Zelf kan ik helemaal niet tekenen. Ik vind het ook erg gaaf dat ze niet alleen heel goed tekent, maar dat ze ook iets extra’s doet met het verhaal.
Ik heb net het derde boek over Herre klaar en Iris kan nu gaan illustreren. We kennen elkaar inmiddels en ik ben heel blij met haar als mijn illustrator. Tijdens het schrijven zie ik af en toe voor me wat Iris er van zal gaan maken. Dan moet ik alvast ontzettend lachen.
Wat vinden kinderen van Herre?
Kinderen vinden Herre leuk. Ze herkennen veel dingen in hem. Tijdens schoolbezoeken merk ik dat kinderen zo’n overbezorgde moeder herkennen. Ze vertellen soms dat hun moeder ook een beetje zo is. Ik vind het leuk om daar met kinderen een gesprek over te voeren. Meestal blijkt hun moeder bij lange niet zo erg te zijn als Silke. Zo was er een jongen die vertelde dat hij van zijn moeder pas mag skateboarden als hij 12 jaar is. Toen ik vroeg waarom dat was vertelde hij dat hij aan een erg drukke weg woont. Het was dus niet zozeer dat hij niet mocht skateboarden, maar meer de plek waar hij dat dan zou doen die gevaarlijk was.
Hoe ziet jouw schrijfproces er uit?
Ik begin met het schrijven van een synopsis, een samenvatting van het verhaal, en ik bedenk het einde. Dan heb ik een einddoel. Tijdens het schrijven kan er nog van alles gebeuren. Soms word ik wel eens verrast door een scène. Ik schrijf met behulp van het programma Scrivener. Hiermee kun je indexkaarten maken per hoofdstuk. Zo plan ik steeds 3-4 hoofdstukken vooruit. Tijdens het schrijven gooi ik nooit iets weg, maar ik verplaats wel eens dingen naar een ander document. Zo heb ik een document vol met misschien-dingetjes. Dingetjes die ik misschien wel in een verhaal zou kunnen gebruiken. Als ik iets bijzonders gebruik in het verhaal, bijvoorbeeld een voertuig zoals in het derde Herre-boek, dan hou ik in een apart document bij waar dit voertuig voorkomt en wat er gebeurt. Anders raak ik de draad kwijt.
Als ik de eerste versie van mijn boek af heb gaat het naar de redactie. Ik heb een goede redactrice. Zij kan ook echt met de personages meedenken. Als ik mijn boek weer terug krijg met haar opmerkingen ga ik kleine dingetjes wijzigen en zorgen dat het een beter verhaal wordt. Ik vind dit een heel leuk proces. Ik ben dan aan het schaven met het verhaal en ik zie dat het verhaal beter en grappiger wordt. Ik weet dat sommige schrijvers dit juist vreselijk vinden om te doen, maar ik geniet er echt van.
Wanneer schrijf je?
Ik schrijf 4 dagen in de week. Van maandag t/m woensdagochtend geef ik les. Op woensdagmiddag heb ik tijd om allerlei dingen te regen. Op donderdagen en vrijdagen schrijf ik de hele dag. Op zaterdagen en zondagen halve dagenTussendoor wandel ik met de hond. Dan kan ik nadenken hoe ik bijvoorbeeld meneer Teunissen uit een benarde situatie kan halen…
Ik heb een eigen werkplek in de kelder. We hebben een garage onder het huis en mijn man heeft daarin een wandje geplaatst. Er is een luikje waarmee ik in de woonkamer kan kijken. Hierdoor komt wat daglicht naar binnen. Door het luikje kan ik zien wat mijn kinderen doen en kan ik ze bijvoorbeeld zeggen dat ze hun mobiel aan de kant moeten leggen als ze huiswerk moeten maken… Het is wel koud in mijn kamertje. In de winter zet ik er een kacheltje neer. Tijdens het schrijven luister ik naar de Mattheus Passion van Bach. Ik luister hier meerdere keren per dag naar en zing ook (nogal vals) mee.
Wat vind je leuker: lesgeven of schrijven?
Ik heb de toneelschool gedaan en ik merk dat toneelspelen en schrijven voor mij dicht bij elkaar ligt. Een personage is niet alleen maar goed of slecht. De tegenstellingen binnen een personage maken het leuker om iemand te spelen. Van dat principe maak ik ook graag gebruik als ik schrijf.
Ik vind lesgeven erg leuk, maar na 2,5 dag vind ik het ook fijn dat ik weer mag schrijven. En na een paar dagen schrijven vind ik het weer erg fijn om naar school te gaan en mijn leerlingen te spreken. Ik vind het leuk om contact te houden met jongeren en te zien waar zij zich mee bezighouden. Ik vind de afwisseling erg prettig.
Ik ben begonnen met het schrijven van Makkelijk Lezen-boeken voor jongeren. Mijn leerlingen komen uit het buitenland, voornamelijk expatkinderen, en dit soort boeken kunnen ze al snel zelf lezen. Tijdens de toneellessen speel ik eenvoudige versies van de toneelstukken van Shakespeare met kinderen. Zo maak je teksten toegankelijk.
Hou je zelf van lezen?
Natuurlijk, zouden er schrijvers zijn die niet van lezen houden? Ik lees elke dag, maar dat moet ik wel bewust inplannen. Met een baan, 3 kinderen en schrijven heb ik het best druk. Ik ga meestal op tijd naar bed en lees dan lekker een half uur tot een uur in bed voor ik ga slapen. Ik lees van alles: literatuur, kinderboeken, kleuterboeken of young adults. Bij boekwinkel Silvester Boek en Spel in Zoetermeer begeleid ik een YA bookclub. Daarvoor lees ik ook boeken die ik niet snel zou kiezen. Het boek wordt met de hele groep bepaald, en dan hebben we 2 maanden om het boek te lezen. Ik vind dit superleuk om te doen. Ik begeleid ook de Jonge Thea Beckmanjury, dus ik lees ook veel historische jeugdboeken.
Ik vind het mijn taak om veel te lezen, als schrijver en als docent. Ik wil met leerlingen kunnen praten over boeken. Tijdens schoolbezoeken wil ik ook over andere boeken praten dan over mijn eigen boeken. Ik ben er namelijk van overtuigd dat niet elk boek voor elk kind geschikt is. Wij, schrijvers en docenten, moeten ook een soort matchmakers zijn. Welk boek past bij welk kind? Het is zo belangrijk om kinderen aan het lezen te krijgen! (Kijk maar naar alle berichten hierover in de media van de laatste tijd. Kinderen doen het beter op school, als ze meer lezen!)
Ik denk dat je altijd een beetje beïnvloed wordt door wat je leest. Al is het maar omdat je je smaak blijft ontwikkelen. Ik denk wel dat ik als schrijver ondertussen mijn eigen stem heb gevonden en dat mijn schrijfstijl geen last heeft van beïnvloeding door andere schrijvers. Doordat ik veel lees weet ik wat ik zelf spannend vindt in een boek en hoe je een verhaal kunt opzetten.
Wat iemand van boeken vindt is persoonlijk. Het is jouw smaak. Ik vind dat je niet snel kunt zeggen dat iets een slecht boek is. Het is waarschijnlijk niet het boek voor jou of niet het juiste boek voor dit moment. Ik lees weinig fantasy, maar op aanraden van iemand ben ik aan de boeken van Robin Hobb begonnen. Ik vind ze geweldig en ben inmiddels aan de tweede trilogie bezig. Ik wist niet dat ik dat leuk vond. Ik lees nu dus een boek over pratend schip. Dat vind ik helemaal niet vreemd, want in boeken kan alles. Daarom is lezen zo heerlijk. Ik hoop dat kinderen gestimuleerd blijven om te lezen, want in boeken is alles mogelijk en lezen verruimt je blik. Als je leest verplaats je je in de personages en daardoor krijg je meer begrip voor anderen.
Over Marte Jongbloed
boeken op Ikvindlezenleuk | website
De foto is door mijzelf gemaakt