Sjoerd Kuyper – De rode zwaan (2e recensie)

Jakob gaat zijn grootvader in de herfstvakantie helpen met het opknappen van zijn huis. ’s Avonds vertelt opa hem spannende verhalen. Tot hij op een ochtend een ongeluk krijgt: hij glijdt van het dak en haalt zijn hand en zijn been open. Met veel pijn en koorts belandt hij in bed. Van een oude vrouw hoort Jakob dat zijn grootvader alleen kan genezen wanneer de rode houten zwaan die hij als jongen kwijtraakte, wordt teruggevonden. Jakob gaat op zoek in het bos waarover zijn opa hem vertelde en belandt in een fantastische wereld van bloedstollend avontuur. Al opa’s verhalen blijken waar te zijn.

Over het verhaal

Op het kleine eiland in het duinmeer, hier vlak achter het huis in het bos, stond eens de boom waaraan de vruchten voor de Goden groeiden. Aan die vruchten dankten de Goden hun eeuwige leven. Het eiland was verboden gebied voor de mensen die, zoals je weet, allen moeten sterven. Een monster bewaakte het eiland, de boom en de vruchten. Toch waren er in de eeuwen die aan dit verhaal voorafgingen velen die een poging waagden de dood te slim af te zijn en naar het eiland voeren. In plaats van het eeuwige leven vonden zij een voortijdige dood.
Maar de held van dit verhaal, een jongen van zestien, liet zich niet afschrikken door de verhalen over het droeve lot van hen die de vruchten hadden begeerd. Hij was verliefd. Het meisje was nog geen vijftien jaren, maar ze vlijde zich graag naast hem in het gras en betoverde hem met haar ogen, die als groene sterren fonkelden onder haar nachtzwarte haar. Hij fluisterde:
‘Zo zou het altijd moeten zijn, wij in elkanders armen, voor eeuwig samen.’
Zij antwoordde, met lippen die zó rood waren dat het leek alsof het haar bloed was dat sprak:
‘Ga naar het eiland en pluk een van de vruchten die daar groeien voor de Goden. Wij zullen er samen van eten.’
De jongen keek in haar ogen en wist dat de wereld zou vergaan als die sterren ooit zouden doven. Hij beloofde haar het eeuwige leven. (blz. 7)

Jakob luistert naar het verhaal dat zijn grootvader hem vertelt. Jakob heeft het verhaal vaker gehoord en weet hoe het afloopt.

Grootvader zweeg. Alsof hij op adem moest komen nu hij zo lang achtereen verteld had. En misschien moest hij nadenken over hoe het verhaal verderging. Ze zaten samen voor de haard, ieder op een luchtbed. De luchtbedden waren het enige meubilair in huis. Jakob en grootvader warmden hun voeten aan het vuur. De reidans van de vlammen langs het hout was al beëindigd, maar de sintels, door grootvader zorgvuldig bijeengeharkt, gloeiden nog fel. Het was vreemd te bedenken, vond Jakob, dat grootvader in dit huisje, in deze kamer, misschien precies op de plek waar hij nu in de gloed zat te staren, geboren was. Hier, in Bakkum, dit kleine dorp aan de kust, in dit vervallen huisje warvan alleen de kamer waarin ze zaten enigszins bewoonbaar was. (blz. 13)

Jakobs grootvader heeft jarenlang in Frankrijk gewoond, maar nadat zijn vrouw was gestorven verhuisde hij terug naar Nederland. Hij heeft zijn geboortehuis gekocht en daar wil hij gaan wonen. Grootvader laat het huis opknappen, maar tot die tijd is het kamperen in zijn huis. Jakob heeft vakantie en samen zijn ze vandaag naar het huisje gereisd.

‘Grootvader,’ vroeg hij, ‘mist u Frankrijk?’
‘Nee,’ zei grootvader. ‘Ik ben blij dat ik terug ben. Alles is dan wel veranderd, er dreunen vrachtwagens voorbij waar ik nooit om gevraagd heb, maar dat maakt niet uit. Dit is oude grond, mijn oude grond, en uit die grond dampen nog steeds de verhalen die ik hoorde als kind. Het verhaal dat ik je vertelde, over de wisselvrucht, en al die andere verhalen die ik al ken sinds mijn jeugd, sinds mijn buurmeisje ze vertelde – ik draag ze al die jaren bij me, zonder ze aan iemand kwijt te kunnen. Ik heb het wel geprobeerd. Ik vertelde ze aan grandmère, aan je vader, maar daar in Frankrijk en later in Amsterdam lukte het niet. Ik vertelde over de Reisgenoot, het Houtvolk…’
‘Vertel daar nog es over,’ zei Jakob.
‘Niet nu.’
‘Maar ik kan niet slapen!’
‘Morgen. Of overmorgen. Geduld. Nu ik terug ben beginnen de verhalen weer te leven in mijn hoofd. Hier zijn ze thuis. Niet in Frankrijk of in Amsterdam. Als ik ze daar vertelde leken het sprookjes. Lollige sprookjes, niet meer dan dat. Maar als ik ze hier vertel, op de plek waar ze ontstaan zijn, kan ik ze vertellen zoals ze verteld moeten worden: alsof ze echt gebeurd zijn. En ze zijn ook echt gebeurd. Dat weet ik zeker sinds ik terug ben, Jakob… Er zit tover in dit land, alles kan hier echt gebeuren.’ (blz. 28)

Wat voor verhalen heeft grootvader nog te vertellen? En zijn de verhalen echt gebeurd? Gaat Jakob op zoek naar meer verhalen?

Voorleesfragment

Bij dit boek is een voorleesfragment gemaakt. Klik op het plaatje hieronder om het begin van het boek te horen.
Of klik hier om naar mijn YouTube-kanaal te gaan.

Mening over het boek

Recensie van Ikvindlezenleuk (Mathilde) (ouder dan 18 jaar)
Hoe kom je aan het boek?
Gekregen van iemand
Wat vind je van het boek?
★★★★☆
Waarom heb je dit boek uitgekozen om te lezen?
Het boek heeft een mooie voorkant, Ik vond de tekst op de achterkant leuk
Welke steekwoorden passen bij het boek?
geheimzinnig, verrassend
Staan er illustraties in het boek? Wie heeft ze gemaakt? Wat vind je van de illustraties?
bij het begin van elk hoofdstuk staat een kleine zwart-wit tekening. Deze zijn gemaakt door Annemarie van Haeringen. Deze illustraties zijn versieringen, maar laten wel iets uit het hoofdstuk zien

Is het boek moeilijk of gemakkelijk te lezen?
Gemiddeld
Waar gaat het verhaal over?
zie hierboven
Wie is de hoofdpersoon?
de hoofdpersoon is Jakob
Zou je iemand uit het verhaal willen ontmoeten? Waarom? En wat zou je dan gaan doen?
ik wil de verhalen van Jakobs opa graag horen
Waar speelt het verhaal zich af?
in het bos in de buurt van waar Jakobs opa woont
Wat vind je leuk aan dit boek?
het is een spannend en verrassend verhaal
Wat vind je niet leuk aan dit boek?
x
Wil je nog iets anders vertellen over het boek?
nee
Voor wie zou dit een leuk boek zijn?
voor iedereeen vanaf 10 jaar die houdt van magische en spannende verhalen
Wil je het boek nog een keer lezen?
Ik wil het boek misschien nog een keer lezen