Maandag 3 april 2023
Vandaag reisde ik af naar Friesland voor een interview met Janny van der Molen. Zij schrijft vooral verhalende non-fictie boeken.
Interview
Wilde je altijd schrijver worden?
Ik ben opgeleid tot journalist en ik heb altijd geschreven. Sinds mijn 10e schrijf ik in mijn dagboek. Ik was lid van de schoolkrant. In het weekend kocht ik kranten, andere kranten dan die mijn ouders lazen. Na mijn eindexamen werd ik toegelaten op de school voor journalistiek. In 2007 verscheen mijn eerste boek, Over engelen, goden en helden. Mijn werkwijze is journalistiek. Ik doe veel onderzoek. Ik voel me journalist. Dat heeft ook te maken met een vergaande nieuwsgierigheid naar dingen.
Het proces voordat ik ga schrijven vind ik net zo boeiend en leuk als het schrijven zelf. Ik wil een mooi verhaal schrijven, waarbij de inhoud belangrijker is dan mooie taal.
Hou je van lezen?
Ik hield altijd al van lezen. Ik woonde als kind in een Fries dorp met 8.000 inwoners. Er was een drukke weg door het dorp. Wij woonden aan de ene kant van deze weg en de bibliotheek was aan de andere kant. Mijn moeder moest altijd met mij me. Toen ik ongeveer 7 jaar was kwamen er stoplichten bij deze weg. Vanaf dat moment mocht ik zelf naar de bibliotheek. Ik ging er een paar keer per week heen. Het was een plek waar ik gelukkig was. We hadden niet veel boeken thuis.
Ik las van alles: boeken van Guus Kuijer en Thea Beckman, boeken over geschiedenis, nadenkboeken (over het leven), boeken over koning Arthur, informatieve boeken.
Lees je nog steeds veel?
Als ik zelf in een eigen verhaal zit, heb ik minder tijd om te lezen. Ook door mijn werk zit mijn hoofd soms vol met andere verhalen. Ik ben een avondlezer, maar het lukt niet altijd om ‘s avonds nog te lezen. Voor een leesclub ga ik nu De jaren van Annie Ernaux lezen.
Hoe ben je begonnen met schrijven?
Ik ben begonnen met het maken van familieboekjes. Ik vind het leuk om informatie uit te zoeken, bijvoorbeeld in archieven. Ik vind het ook leuk om met mensen te praten, mensen te interviewen.
Als geestelijk verzorger bij GGZ Friesland onderzoek ik samen met patiënten wat het leven de moeite waard maakt. We zoeken naar de zin en de onzin van het leven. Ik luister naar hun verhalen en krijg daardoor een betere kijk op mensen en wat hen drijft.
Hoe bedenk je een onderwerp om over te schrijven?
Soms bedenk ik het onderwerp zelf, zoals voor mijn eerste boek over godsdiensten. Ik wilde een boek over wereldreligies schrijven dat ik met mijn kinderen had willen lezen. Soms vanuit een uitgeverij, boekhandel, middelbaar school of bijvoorbeeld de Anne Frank Stichting.
Bij een project over Ferdinand Domela Nieuwenhuis heb ik een kinderboek geschreven. Hij was een Friese socialist en kwam in de Tweede Kamer op voor de turfstekers.
Ben je bezig met een boek?
Ik ben altijd bezig met een boek. Afgelopen jaar verscheen mijn boek Vergeet mij niet en er verscheen een herdruk van Helden.
Heb je vaste schrijfgewoonten?
Ik heb een eigen schrijfkamer. Ik ben een ambachtelijk schrijver: ik ga zitten en begin te schrijven. Ik hou van stilte en heb geen muziek aan. Ik wil ook niet gestoord worden. Ik ben van nature erg gedisciplineerd en kan goed plannen. Dat geeft me rust tijdens het schrijven.
Als ik diep in een manuscript zit kan het gebeuren dat ik ‘s ochtends wakker word en gelijk in het verhaal zit. Dan ga ik naar mijn schrijfkamer om te schrijven. Het komt voor dat ik al 2 uur heb geschreven voor ik naar mijn werk ga. Schrijven moet voortgang maken. Af en toe ga ik weekje weg om een schrijfsprint te maken. In de auto of als ik wandel spreek ik mijn gedachten over het verloop van mijn verhaal in op mijn telefoon.
Welk personage uit je boeken zou je in het echt willen ontmoeten?
Ik wil Anna Maria van Schurman ontmoeten. Zij stond in de eerste versie van mijn boek Helden. Bij de opening in 1636 van de universiteit in Utrecht zat zij als eerste vrouwelijke student op een balkon achter een gordijn. Ze heeft haar studie niet afgemaakt. Ze schreef brieven met de groten der aarde (Descartes, Constantijn Huygens) en sprak 11 talen. Zij staat ook in de Friese Canon.
Wil je nog iets vertellen wat ik niet heb gevraagd?
Kinderen vragen vaak ‘Wat is je leukste boek?’. Ik vond Helden erg leuk om te schrijven. Boeken over filosofie en psychologie vind ik moeilijk om te schrijven qua thematiek, boeken over de Tweede Wereldoorlog vind ik zwaar qua onderwerp. Mijn belangrijkste boek vind ik Vergeet mij niet, over 12 vrienden en vriendinnen van Anne Frank. Voor dit boek heb ik 50 mensen gesproken en zij hebben indringende verhalen. Dit boek zou eigenlijk gaan over 13 kinderen, maar over Ilse Wagner kon ik te weinig informatie vinden. Daarom maak ik nu met een aantal mensen een podcast over de Holocaust (Weggegumd). Om te laten zien hoe ver de Holocaust ging. De bestaansgeschiedenis van mensen is verdwenen. Dat is te zien aan het feit dat ik over Ilse Wagner zo weinig informatie kon vinden.